کاربرد تابع K رایپلی در آشکار سازی الگوی پراکنش مکانی گونه ملج در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود نوشهر

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ساختاری یک توده جنگلی، الگوی مکانی درختان می‌باشد که در توصیف اکوسیستم‌های جنگلی و مدیریت پایدار آن نقش مهمی ایفا می نماید. نظر به این که بیماری مرگ نارون و قطع بی¬رویه درختان ملج، موجودیت این گونه را تهدید می¬نماید، این مطالعه سعی دارد تا با بررسی الگوی مکانی به مدیریت حفاظتی این گونه ارزشمند برای جلوگیری از انقراض آن و همچنین احیای آن کمک نماید. مطالعه حاضر در بخش نم خانه، جنگل خیرود نوشهر صورت گرفته است. به دلیل وسعت منطقه مورد مطالعه (1035 هکتار)، کلیه پایه‌های ملج با قطر برابر سینه بزرگ‌تر از 10 سانتی¬متر با سیستم موقعیت یاب جهانی ثبت و الگوی مکانی درختان با استفاده از تابع K رایپلی بررسی شد. نتایج نشان داد که گونه ملج در فواصل کمتر از 10 متر دارای الگوی تجمعی بوده و در فواصل بزرگ‌تر الگو به سمت تصادفی بودن تغییر می‌نماید. به منظور بررسی این که آیا الگوی کپه‌ای در فواصل کوتاه، متأثر از درختان مادری می‌باشد، درختان بر اساس قطر برابر سینه به چهار کلاسه قطری کم قطر، میان قطر، قطور و خیلی قطور تقسیم شدند. استفاده از تابع یک متغیره K رایپلی برای هر یک از کلاسه‌ها نشان داد که کلاسه کم قطر دارای الگوی تجمعی بوده و با افزایش کلاسه قطری الگوی مکانی گونه ملج تمایل به تصادفی شدن دارد. اجتماع پذیری بین کلاسه‌های کم قطر با سایر کلاسه‌ها با استفاده از تابع دو متغیره K رایپلی نشان می‌دهد که بین درختان کم قطر و سایر کلاسه‌ها، اثر متقابل منفی وجود دارد و این فرض که درختان قطور عامل تشکیل الگوی کپه¬ای می¬باشد، رد می¬گردد. می‌توان نتیجه گیری نمود شرایط رویشگاهی مناسب، عدم تمایل قاچاقچیان چوب به قطع درختان کم قطر ملج و (احتمالاً وجود) اثر متقابل مثبت بین گونه ملج با سایر گونه‌ها باعث تشکیل الگوی مکانی کپه¬ای گردیده باشد.